Điện là nguồn năng lượng rất cần thiết của cuộc sống hiện đại, nhưng nó cũng vô cùng nguy hiểm. Tại Hoa Kỳ, hơn 100 người chết mỗi năm do điện giật và khoảng 60 vụ điện giật khác từ các sản phẩm như dụng cụ điện và thiết bị chiếu sáng. Mỗi chúng ta đều biết rằng điện có thể gây tổn thương, nặng hơn dẫn tới tử vong, nhưng liệu ta đã biết chính xác những tác động của điện giật đến cơ thể con người.
Tác động của điện giật đến cơ thể con người
Điện giật xảy ra khi bạn tiếp xúc với dòng điện khoảng 1 mA. Khi ta bị điện giật tức là có dòng e chuyển động trong cơ thể, tạo dòng điện, và chính sự chuyển dịch các e này là chuyên nhân căn bản gây tổn thương mô hoặc hệ thần kinh. Khi bị điện giật, dòng điện chạy qua cơ thể theo nhiều đường khác nhau tùy thuộc vào vị trí tiếp xúc với nguồn điện, và kết quả dẫn đến tổn thương cơ thể – đốt cháy các mô, xen vào quá trình truyền nhận tín hiệu giữa các dây thần kinh bao gồm các sợi cơ và tế bào thần kinh.
Cường độ dòng điện tác động đến cơ thể con người khi bị điện giật:
0.5 to 3 mA – Cảm giác ngứa
3 to 10 mA – Cơ co và gây đau
10 to 40 mA – “Let-go” threshold
30 to 75 mA – Tê liệt hô hấp
100 to 200 mA – Rung tâm thất (có thể dẫn đến cái chết)
200 to 500 mA – Tim co bóp mạnh
Above 1500 mA – Mô và các cơ quan trong cơ thể bị đốt cháy.
Có 3 loại bỏng cơ thể cơ bản:
1. Bỏng điện:
Khi bị điện giật dòng điện chạy trong các mô, và có thể ảnh hưởng đến da, cơ và xương. Tổn thương mô nói chung là do nhiệt tạo ra từ dòng điện. Khi dòng điện đi qua cơ thể, lúc đó cơ thể ta như điện trở trong mạch điện > dẫn đến phát nhiệt. Với trường hợp bị điện giật nặng, năng lượng nhiệt sinh ra lớn > cơ thể bị bỏng nặng vì cơ thể không thể tản nhiệt.
2. Bỏng hồ quang:
Thường xảy ra khi bị điện giật với điện áp cao thế, tạo hồ quang gây bỏng cơ thể.
3. Bỏng do tiếp xúc nhiệt:
Đây là loại bỏng khi ta tiếp xúc vào các bề mặt phát nhiệt của phần kim loại của các thiết bị điện.
Một dòng điện nhỏ khi bị điện giật có thể truyền từ cánh tay đi qua tim và đến cánh tay kia và khiến một người chết. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong và được gọi là rung tâm thất.
Cũng tại lúc đó, một dòng điện cực lớn từ một tia sét có thể đánh vào người và chỉ gây bỏng cơ thể.
Tác động của điện giật phụ thuộc vào các yếu tố
* Mức độ nghiêm trọng và tác động của điện giật phụ thuộc vào độ lớn của dòng điện và nơi nó đi qua cơ thể. Một số bộ phận cơ thể dễ bị tổn thương do điện giật hơn các bộ phận khác. Không phải ai cũng có điện trở giống nhau. Ví dụ, giống như các điện trở được sử dụng trong các thiết bị điện – điện tử, điện trở cánh tay của một người phụ thuộc vào chiều dài và đường kính của nó (R= ρ.l/S), điện trở tăng khi chiều dài tăng và giảm khi đường kính tăng. Do đó, đàn ông có trở kháng thấp hơn phụ nữ vì cánh tay và chân to hơn.
* Hơn nữa, da ướt cũng có trở kháng kém hơn (1000 Ohm hoặc ít hơn) so với da khô (100.000 Ohm). Đây là lý do, dòng điện trong da ướt có thể lơn hơn nhiều lần so với dòng điện ở da khô. Bởi vậy, khi có nước cơ thể ta gặp rủi ro điện giật lớn hơn nhiều.
Tác động điện giật và máy khử rung tim
Một lượng lớn dòng điện đi qua cơ thể sẽ gây tổn thương và nguy hiểm, nhưng có một thứ là máy khử rung tim ở đó chỉ có một chút điện được kiss thì nó lại rất tốt. Máy khử rung tim cung cấp một liều điều trị năng lượng điện cho tim của người trong các tình trạng khẩn cấp như tim ngừng đập đột ngột. Tim ngừng đập đột ngột do rung tâm thất, và nếu không sử dụng CPR (hồi sức tim phổi) và máy khử rung tim, có thể dẫn đến tử vong.
Chim có bị điện giật không?
– Bạn cũng có thể hỏi tại sao? Chim không bị điện giật ngay cả khi nó đậu trên đường dây cao thế. Đã biết, dòng điện là sự chuyển động có hướng của các e tự do thông qua sự chênh áp. Khi con chim đậu trên một sợi dây, hai chân của nó đẳng áp cho nên không có dòng điện chạy qua cơ thể chim. Đây là lý do khiến chim không bị giật.
– Tuy nhiên, với các loài chim lớn có sải cánh dài như đại bàng…nếu chân hoặc cánh của nó chạm vào dây thứ hai > có chệnh lệch điện áp > tạo dòng điện > chim bị điện giật.
Xem thêm: